Hoelang duurt het versterken nog? Dit was een van de publieksvragen tijdens het kenniscongres over Veilig Wonen dat georganiseerd werd door Platform Bouwen en Versterken en Platform Leefbaar en Kansrijk. Het congres vormde een uitwisseling van bestaande en nieuwe kennis over het Groningse aardbevingsdossier, met een specifieke focus op leefbaarheid en techniek. Dhr. Kockelkoren, Inspecteur-generaal bij het Staatstoezicht van de Mijnen (SODM), verzorgde de openingslezing en kreeg direct prangende vragen terug uit een betrokken publiek.
Binnen de glaswanden van het Building-gebouw waardoor de najaarszon fel naar binnen scheen, sprak Kockelkoren over een allerminst transparant aardbevingsdossier dat het daglicht lang niet altijd verdragen kan. Met ‘Veilig Wonen’ als thema was het uitnodigen van Kockelkoren een logische keuze. Het SODM waakt als onafhankelijke toezichthouder over de publieke belangen aangaande de Nederlandse ondergrond en is daarmee de moeder van de veiligheidsvraagstukken op dit gebied.
Tijdelijke veiligheidsnorm mogelijk verlengd
Kockelkoren ging in op de relatie tussen kennis en risico’s: hoe kennis ons denken over risico’s beïnvloedt en hoe nieuwe kennis risico’s kan doen verminderen, maar nooit helemaal uit kan bannen. Op de vraag uit de zaal hoe lang het versterken nog gaat duren, moest Kockelkoren het antwoord schuldig blijven. Wel gaf hij te kennen dat het waarschijnlijk niet haalbaar is om alles voor 2021 versterkt te hebben, waardoor de tijdelijk verlaagde veiligheidsnorm mogelijk langer van kracht zal zijn. Volgens Kockelkoren is het haalbaar om de versterkingsoperatie binnen 7 jaar af te ronden.
Om dit op een goede manier voor elkaar te krijgen, voorziet Kockelkoren daarbij een grotere rol voor gemeentes, die meer ruimte moeten krijgen om bewoners te helpen en om de leefbaarheid in hun gebied te vergroten. Gemeentes die niet teveel aan procedures vastzitten en kunnen handelen vanuit ‘gezond verstand’. Hoewel, uit de zaal klinkt ook weerstand voor die rol voor gemeentes. Zij zitten in de bestuurlijke spaghetti, en halen vaak projecten binnen die niks voor individuen betekenen. “Ik hoef geen bankje in het park: Ik wil gewoon geholpen worden”.
Behoefte aan overzicht
Dat is ook de conclusie tijdens de lezing van de GGD over de impact van gaswinning op de mentale gezondheid. Die impact is vanzelfsprekend groot en negatief, hoewel het in sommige gevallen ook kan leiden tot een grotere buurtcohesie. De RUG/GGD-lezing was onderdeel van een gevarieerd avondprogramma, met bijdragen over o.a. erfgoed en leefbaarheid, de veiligheidsregio en de effecten van mijnbouw. Een die avond veelgehoorde uitspraak was: wat een verhelderend overzicht, zijn deze cijfers openbaar, en waar kan ik deze grafiek terugvinden? Er is duidelijk behoefte aan kennis en dan met name aan duidelijke plaatjes, grafieken en begrijpelijke uitleg.