Een auditieve hallucinatie betekent dat iemand iets hoort zonder dat daar geluid van buitenaf voor is. Het kan van alles zijn; van ondefinieerbare geluiden of gemompel tot duidelijke muziek en/of stemmen die spreken, fluisteren of schreeuwen. Indien het ‘stemmen die spreken’ betreft, heet dit auditief verbale hallucinaties of ‘stemmen horen’. Uit het onderzoek van Van Slobbe blijkt dat ongeveer één op de acht jeugdigen iets hoort zonder geluid van buitenaf. Daarmee komt het vaker voor dan bij volwassenen of ouderen, waar het ongeveer bij 5% van de mensen voorkomt. Verder blijkt dat ongeveer een kwart (23.6%) van de jeugdigen die stemmen horen, zorg nodig hebben.

 

Van Slobbe laat in haar onderzoek zien dat jeugdigen die zelf hulp zoeken, in veel gevallen niet alleen veel last hebben van stemmen horen, maar ook lijden onder verschillende en vaak meerdere psychiatrische aandoeningen. Zij pleit er daarom voor dat jeugdigen die stemmen horen een brede klinische screening krijgen. Hun behandeling moet zich volgens haar in eerste instantie richten op mogelijk onderliggende oorzaken en uitleg over auditieve hallucinaties. 

 

Samen met collega’s en patiënten ontwikkelde Van Slobbe een nieuwe psychotherapie Sterker dan je Stemmen. Deze behandeling is bedoeld voor jeugdigen van 8 tot 18 jaar die last hebben van stemmen horen ongeacht de onderliggende oorzaken. De therapie richt zich op het versterken van de vaardigheden om met stemmen horen om te kunnen gaan. Het doel is om begrip en controle over stemmen horen te vergroten, waardoor de invloed van het stemmen horen en het lijden afnemen. Soms neemt het stemmen horen af of verdwijnt het zelfs, maar dit is geen doel op zich. Uit haar onderzoek blijkt dat de invloed van stemmen horen bij de deelnemers inderdaad vermindert. Ook de behandelaren waren enthousiast, ook omdat de therapie goed toepasbaar is zonder uitgebreide training vooraf of supervisie gedurende de behandeling.

 

Van Slobbe adviseert om bij jeugdigen vanuit de GGD laagdrempelige screening naar psychiatrische symptomen te doen.  Hierdoor kunnen jeugdigen met een hoger risico in een vroeg stadium opgespoord worden. Zij pleit er voor om meer onderzoek te doen naar welke factoren in een vroeg stadium een aanwijzing zijn of stemmen horen een onschuldig verschijnsel is of een aanwijzing voor de ontwikkeling van psychiatrische problematiek. En indien dit laatste het geval is, voor wélke psychiatrische problematiek en hoe dit te voorkomen is. 

 

Kim van Slobbe-Maijer (1984, geboorteplaats Naarden) studeerde geneeskunde aan de Universiteit Utrecht. Zij deed haar onderzoek aan de Stemmenpoli van UMC Utrecht en het onderzoeksinstituut Behaverioul and Cognitive Neurosciences van het UMCG. De titel van haar proefschrift is: ‘Auditory Hallucinations in Youth’. Zij werkt als kinder- en jeugdpsychiater bij de Bascule te Amsterdam.