Tynaarlo
Berglucht is wellicht toch niet altijd zo goed voor je longen. De longziekte COPD komt onder bewoners van de berggebieden van Kirgizië namelijk 3 keer zo vaak voor als in de laaglanden. Dat schrijven onderzoekers van het LUMC, het UMCG en collega’s uit Kirgizië in het European Respiratory Journal. Ze menen dat dit te maken heeft met luchtvervuiling binnenshuis ontstaan bij het koken en stoken.
Longfunctietesten onder 199 bewoners van de bergen van het Aziatische land Kirgizië en 193 bewoners van de laaglanden wees uit dat COPD in de eerste groep drie keer zo vaak voorkomt: 36,7 versus 10,4%. In de bergen bleek luchtvervuiling binnenshuis bovendien alarmerend hoog. De fijnstofconcentraties bereikten waarden die ruim 11 keer zo hoog zijn als de door Wereldgezondsorganisatie aangeraden dagelijkse maximumconcentraties.
COPD relatie met fijnstof
Er bestond een duidelijke relatie tussen de hoge fijnstofconcentraties binnenshuis en het optreden van COPD, ook wanneer rekening werd gehouden met andere risicofactoren zoals leeftijd en roken. Een andere belangrijke risicofactor voor COPD bleek het leven op de hoogte zelf te zijn. Dat is mogelijk te verklaren door de invloed van hoogte op de longontwikkeling of door ongemeten verschillen tussen de hoog- en laaglanden, zoals sociaaleconomische status.
Minder ventileren, meer stoken
De hogere fijnstofconcentraties binnenshuis zijn volgens de onderzoekers te verklaren door de omgevingsomstandigheden op de Kirgizische hoogvlakten. Door de extremere kou, tot min 20 in de winter, ventileren bewoners hun woning minder, terwijl ze juist meer stoken. Voor het stoken bleken alle deelnemende bewoners van de hoogvlakten afhankelijk te zijn van biomassa, voornamelijk mest van hun eigen schapen, waarbij veel rook ontstaat.
'Ons onderzoek toont aan dat preventieve maatregelen rondom de luchtvervuiling binnenshuis van groot belang zijn, vooral in de bergen. Bewustwording van de risico’s van stoken op biomassa en het bieden van alternatieven, zoals schone kookoventjes en kachels, kunnen belangrijke stappen zijn', aldus LUMC-promovendus Evelyn Brakema. Mede naar aanleiding van deze resultaten is het FRESH AIR-onderzoeksproject in het leven geroepen, met 3 miljoen euro subsidie van de Europese Commissie. De studieresultaten van deze Nederlands-Kirgizische onderzoekers zijn inmiddels besproken met onder anderen de minister van Volksgezondheid van Kirgizië en hebben mede geleid tot de beslissing van de Wereldbank om tienduizenden schone oventjes in het land te verspreiden.
